เทศกาลปล่อยผี วันที่ 31 ตุลาคมของทุกปี

อีกไม่กี่วันก็จะถึงเทศกาลวันฮาโลวีน Halloween ที่จัดขึ้นทุก ๆ วันที่ 31 ตุลาคม ของทุกปีกันแล้วนะครับ ถึงแม้จะเป็นวันเทศกาลของชาวตะวันตก แต่ก็ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงในไทยเราเช่นกัน แต่ส่วนใหญ่เราก็จะรู้กันแค่ในนามของ "วันปล่อยผี" แต่รายละเอียดลึก ๆ นั้นก็เทียบจะมองข้ามกันเลย เอาเป็นว่าวันนี้เรามาทำความรู้จักวันฮาโลวีนเพิ่มกันเลยดีกว่า!

ประวัติ ที่มาวันฮาโลวีน Halloween

Halloween นั้น เพี้ยนมาจากคำว่า All Hallows Eve ซึ่งเป็นวันที่เหล่าคริสตศาสนิกชนจะมาปฏิบัติศาสนกิจเพื่อระลึกถึงนักบุญต่าง ๆ แต่บ้างก็ว่า วันที่ 31 ตุลาคม เป็น วันปล่อยผี (ลองคิดตามก็คงคล้าย ๆ กับบุญเดือนสิบหรือวันข้าวประดับดินของประเทศไทยเรา)

ฟักทอง สัญลักษณ์ของวันฮาโลวีน

ฟักทองนี้ก็มีที่มาจากสิ่งที่เรียกว่า Jack O’Lantern นั่นเอง

Jack นั้น มาจากชื่อของชายขี้เมาชาวไอริชคนหนึ่ง ที่ขึ้นชื่อว่าเป็นจอมเจ้าเล่ห์ แกมโกง ครบสูตรตัวโกง

เหตุเกิดในวันฮาโลวีนในปีหนึ่ง เป็นวันที่ซาตานกำหนดว่าจะเป็นวันตายของ Jack ซาตานได้เดินทางมาเพื่อจะเอาวิญญาณ Jack ไปยังนรก ซึ่งขณะนั้น Jack กำลังดื่มเหล้าอยู่ จึงออกอุบายว่าขอดื่มให้เสร็จก่อนแล้ว จะไปลงนรกกับซาตาน พอดื่มเสร็จก็ออกอุบายท้าทายต่อซาตานว่า ถ้าซาตานมีอิทธิฤทธิ์จริง ลองแปลงร่างเป็นเหรียญให้ดูหน่อย ซาตานก็หลงเชื่อทำตามคำท้า เมื่อซาตานแปลงร่างเป็นเหรียญ Jack ก็จัดการเก็บเหรียญใส่ไว้ในกระเป๋าเสื้อซึ่งอยู่ติดกับไม้กางเขน เพื่อไม่ให้ซาตานกลับมาเป็นร่างเดิม ต่อมาเขาก็ยื่นข้อเสนอกับซาตานอีก ว่าถ้าอยากกลับมาสู่ร่างเดิม จะต้องสัญญาว่า จะไม่มายุ่งเกี่ยวกับตนอีก เป็นเวลา 1 ปี ซาตานจึงตอบตกลงด้วยความจำยอม

หนึ่งปีผ่านไป ซาตานก็กลับมาตามสัญญา แต่ในคราวนี้ Jack ก็ออกอุบายหลอกอีกครั้ง บอกให้ซาตานปีนต้นไม้ไปเก็บผลไม้ให้หน่อย เมื่อซาตานปีนขึ้นไป Jack ก็จัดการแกะเปลือกไม้เป็นรูปไม้กางเขน ทำให้ซาตานกลัวจนไม่สามารถปีนลงมาได้ แล้วแจ็คก็ยื่นเงื่อนไขว่า ถ้าซาตานอยากลงจากต้นไม้จะต้องสัญญาว่าภายใน 10 ปีจะไม่มาเอาวิญญาณของเขาไป ซึ่งซาตานก็จำต้องตกลงอีกครั้งได้

แต่แน่นอนว่ามนุษย์ทุกคนก็หนีไม่พ้นความตาย แม้ Jack จะเจ้าเล่ห์เพียงใดท้ายสุดก็ต้องตาย แต่เมื่อเขาตาย กลับไม่มีที่ไหนยอมรับวิญญาณของเขา สวรรค์ไม่ต้อนรับเขาเพราะเป็นคนเจ้าเล่ห์ ส่วนนรกก็ไม่ต้องการเพราะว่าเล่นหลอกซาตานเอาไว้ได้ถึง 2 รอบ ทำให้ Jack กลายเป็นผีเร่ร่อน อยู่กับความมืดมิดเพียงลำพัง แต่ซาตานก็ยังใจดีโยนถ่านที่ยังไม่มอดให้กับ Jack ไว้ 1 ก้อนสำหรับส่องทางในความมืด และเพื่อรักษาถ่านให้ส่องสว่างอยู่นานที่สุด ผี Jack ก็ได้แกะหัวผักกาดซึ่งเป็นผักหาง่ายในท้องถิ่นให้เป็นรู และใส่ก้อนถ่านลงไป แล้วผีแจ็คกับตะเกียงหัวผักกาด ก็ล่องลอยไปตามที่ต่าง ๆ ซึ่งคนไอริชเรียกผีแจ็คกับตะเกียงว่า Jack of Lantern ภายหลังได้เพี้ยนเป็น Jack O’Lantern นั่นเอง

ต่อมาผู้คนในไอร์แลนด์ และสก็อตแลนด์ ได้ทำ Jack O’Lantern โดยการแกะสลักหัวมันแกว หรือหัวมันฝรั่งให้ดูน่ากลัวแล้ววางไว้ที่หน้าต่าง เพื่อให้ผี Jack และผีอื่น ๆ กลัว และเมื่อชาวอังกฤษ เดินทางอพยพไปอยู่อเมริกา ก็ได้นำธรรมเนียมนี้ติดไปด้วย แต่ที่อเมริกานั้นฟักทองหาง่ายกว่าเพราะเป็นผักพื้นฐิ่น อีกทั้งยังแกะสลักง่ายกว่ามันแกวกับมันฝรั่งด้วย ผู้คนจึงเปลี่ยนไปใช้ฟักทองแทน โดยเนื้อฟักทองที่คว้านออกมาได้ ก็นำไปทำเป็นพายฟักทองกินกันในเทศกาลนี้ได้ไปในตัวด้วย เรียกว่า adapt เข้ากับสิ่งแวดล้อมแถมยังได้ประโยชน์สูงสุดอีกด้วย